دستاوردهاى وحدت حوزه و دانشگاه

دستاوردهاى وحدت حوزه و دانشگاه

     اول: مراد اصلى از وحدت حوزه و دانشگاه همگامى و همراهى اين دو نهاد برجسته كشور براى رهايى از تفرقه و ايجاد فضايى از اتحاد ميان اين دو قشر فرهيخته براى سامان بخشى مديريت جامعه بود. كه اين مهم على رغم كارشكنى ها و تعصبات بسته شكل گرفت و ساختار سياسى و فرهنگى اقتصادى و اجتماعى جامعه نيز مرهون تحصيل كردگان اين دو نهاد است.

      ورود روحانيون به دانشگاهها و دانشگاهيان به حوزه ها، نشست هاى علمى و پژوهشى مشترك، پيمايش عرصه هاى علم و دين، توليد مشترك انديشه در تقابل با هجوم فرهنگهاى وارداتى و پژوهش پيرامون موضوعات بين رشته اى همه از دستاوردهاى اين وحدت است كه مى توان به آمار و ارقام آن پرداخت و مورد ارزيابى قرار داد.

     دوم: علم و دين دو مقوله اى هستند كه در روزگاران گذشته و حال سه دوره پرفراز و نشيب را گذرانده اند و تا حدودى به ساحل امن وحدت رسيده اند. پس از نوزايى و رنسانس در غرب با توجه به برداشت غيرمنطقى كليسا از دانش جديد و گرايش كم رنگ برخى از دانشمندان علوم تجربى نسبت دين، ما شاهد رو در رويى و تقابل علم و دين در غرب هستيم و به بيان روشنتر تقابل عالمان دين و دانشمندان علم تجربى، چرا كه علم و دين به وسيله بانيان آن ترسيم و تصوى مى شوند و خود درگير تقابل و تزاحم نيستند و هيچ مقبله اى را بر نمى تابند.

     در گذر از مرحله ى اول و تقابل دو خاستكاه دين و دانش، به مرحله بيگانگى و از هم گسيختگى اين دو مقوله مى رسيم كه با توجيهات فراوانى روبرو شده است. فيلسوفان تحليل زبانى مانند ويتگنشتاين نزاع بين علم و دين را يك بازى فرض كرده اند كه در نهايت به هم مى رسند، هر چند به ظاهر دچار تناقض در گفتار باشند.

       اگزيستانسياليست هايى همچون كى يركگارد تقابل دين و دانش را نوعى تقابل روش دانسته كه داراى وحدت در هدف هستند، متكلمان مسيحى چون كارل بارت به بيان روش علم در كشف پديده هاى طبيعى و گرايش دين درباره رويارويى علم و دين پرداخته اند.

      در مرحله سوم با ظهور انديشمندانى چون ايان باربور فرانسوى مكمل بودن دو مقوله علم و دين مطرح شد. وى در كتاب علم و دين، ضمن توصيف دو نظريه قبل، به تفصيل و تفسير ديدگاه خود پرداخته و با نگاهى عميق نظريات سه گانه را مورد بررسى قرار داده است.

       سوم: ناگفته نماند كه نزاع هميشگى بين دينداران و علم اندوزان در جامعه ما حاصل كشمكش هاى روانى و فرهنگى ديرپايى است كه بدون پشتوانه فكرى در تقابل دو برداشت سطحى و ظاهرى از حوزه و دانشگاه است. رفتارهاى كلامى در بعد روانشناختى همواره درصدد حذف رقيب از صحنه قدرت، فرافكنى مشكلات پيش رو و كاستى هاى گذشته و وضعيت حال افراد است. ما عادت كرده ايم كه مسائل و نارسايى هاى جامعه را به كسانى جز خودمان حواله دهيم در حاليكه خود نيز يكى از همان افراد هستيم. تطير خود و تحقير و توهين ديگران چيزى جز از هم پاشيدگى وحدت جمعى و همبستگى اجتماعى را به دنبال نخواهد داشت تا وقتى ما غرق در اين توهمات و برداشت هاى ظاهرى هستيم، جامعه ما روى سعادت حقيقى را به خود نخواهد ديد. (اين سخن بگذار تا وقت ديگر).

        چهارم: پس از سالها بحث و گفتگو پيرامون وحدت حوزه و دانشگاه كه يكى متولى ديندارى جامعه و ديگرى عهده دار توليد دانش در جامعه است .با وجود كاستى هايى كه در كاركرد اين دو نهاد مقدس و توليد كننده است ما به دستاوردهاى بسيارى رسيده ايم.

1 - امروزه در دو نهاد به مسائل علمى و كلامى جديد توجه مى شود و در توليد دانش و دين تلاش بسيارى صورت گرفته است. انتشار كتب جديد در موضوعات روز آمد شاهدى بر اين رويكرد است.

2 - على رغم همه مخالفت ها و رودر رويى ها، روحانى، دانشجو و دانشگاهى در كنار يكديگر قرار گرفته اند و رمز پايدارى انقلاب را در همراهى و همگامى جستجو مى كنند.

3 - اينكه عده اى از دانشجويان به حوزه و پاره اى از حوزويان دانشگاه راه يافته اند خود دليلى بر پذيرش طرف مقابل است هر چند اين رويكرد از حوزه به دانشگاه بيشتر است.

4 - نظام آموزشى حوزه با پذيرش سيستم آموزشى دانشگاه عملا" دو نهاد را به هم مربوط كرده و سطح تحصيلى حوزويان را با طبقه بندى دانشگاهى منطبق نموده است، تا ميزان تحصيلى افراد بهتر شناخته شود.

5 - با ارتقاء سطح كيفى و كمى تحصيل در كشور به فضايى دست يافته ايم كه افراد نمى توانند بدون پشتوانه علمى به اظهار نظر و ابراز وجود بپردازند و نظريه پردازى نيازمند تلاش علمى و تحقيقى فراوان است.

6 - بزرگترين نتيجه اين وحدت، حضور حوزويان و دانشگاهيان در عرصه هاى مختلف نظرى و علمى كشور و مشاهده و گفتگو در تمامى مسائل سياسى، اجتماعى و فرهنگى جامعه است. اين نتايج ثمره خون شهيدانى است كه در سنگر دين و تلاش طلايه داران عزت و سرافرازى اين مرز و بوم اند.