ازدواج دانشجويى

ازدواج دانشجويى

        جامعه شناسان ازدواج را پيوند پسر و دخترى به عنوان دو جنس مخالف براساس رابطه عاطفى، انسانى، ايمانى و جنسى دانسته اند و به تعبير علامه طباطبايى، ناموس طبيعت و خلقت، زوجيت را در گونه هاى مختلف پذيرفته است تا بر همگان ثابت شود كه موجودات نيازمند و محتاج جفت خود هستند و فقط خداوند متعال است كه يگانه و بى همتاست.

       در فرهنگ دينى اين پيوند مبارك در جهت ايجاد سكون و مودت و رحمت و نشانه اى از سرچشمه مشترك خلقت زوجين تلقى شده است. در روايات اسلامى با توجه به اثرات مفيد و شايسته اى كه ازدواج در بهسازى فرهنگ اجتماعى و دينى آدميان دارد، بدان ترغيب شده به گونه اى كه در روايت موثق ازدواج را احراز نيمى از دين به حساب آورده است.

        اين واحد كوچك برآيندى از روياها و آرزوهاى ديرپاى قبل از ازدواج و مشكلات و تنگناهاى پس از ازدواج بدون توجه به واقعيت هاى موجود شكل مى گيرد و تمام زندگى زوجين را در قالب پيوندى مقدس شامل مى شود. در چند سال اخير و با توجه به بالا رفتن سن ازدواج در ميان قشر تحصيل كرده، به همت دفتر نهاد مقام معظم رهبرى در دانشگاهها شاهد برپايى جشن هاى ازدواج دانشجويى هستيم. گفتنى است نمونه اين امر سالهاى متمادى توسط كميته امداد امام خمينى (ره) جهت پيوند دختران و پسران تحت پوشش با ديگر اقشار جامعه به اجرا درمى آيد اما از آنجا كه قشر دانشجو با تحصيل علم مواجه است و در ضمن تحصيل تن به ازدواج مى دهد. واگشايى روحيات و نگرشهاى او و بازشناسى اين رويكرد نياز به تأمل و تعمقى دارد كه در اين مقاله به برخى از آنان اشارت مى شود.

1 - انسان خاكى در پهنه گيتى با سه پديده ی تولد، ازدواج و مرگ روبروست. تولد و مرگش در انظار ديگران بدون اختيار به وقوع مى پيوندد و به قول «ژان ژاك روسو» ما انسانها قنداق پوش و بى اختيار متولد و كفن پوش و بى اختيار مى ميريم. اما ازدواج تنها پيوندى است كه هم خود فرد و هم ديگران نظاره گر آن هستند، و از روى بصيرت و آگاهى با نگاه به آينده اى مطلوب و مورد پسند تحقق مى يابد.

2 - قرآن كريم از نشانه هاى عظمت پروردگار، آفرينش زوجهايى از جنس بشر براى تحكيم روابط و تسكين قلوب و ايجاد دوستى و محبت پايدار در ميان آدميان برشمرده است. در سوره روم از آيه بيستم تا بيست و پنجم به ذكر نشانه ها و آيات الهى پرداخته و در دومين نشانه پس از آفرينش انسان از خاك به خلق زوجى براى انسان اشارت نموده و مى فرمايد: «و من آياته ان خلق لكم من انفسكم ازواجا" لتسكنوا اليها و جعل بينكم موده و رحمه ان فى ذلك لايات لقوم يتفكرون» از نشانه هاى خدا آن است كه براى شما از جنس خودتان جفتهايى آفريد تا در كنار آنها به آسايش دست يابيد و در ميان شما دوستى و مهر را برقرار نمود. همانا در اين امر نشانه هايى براى خردورزان است.

3 - در سوره نور پس از دستورات موكد درباره ی چشم فرونهادن از نامحرمان و نجات از زشتيها، انسان را به ازدواج ترغيب نموده است آنجا كه مى فرمايد: «و انكحوا الا يامى منكم والصالحين من عبادكم و امائكم ان يكونوا فقرا يغنهم الله من فضله و الله واسع عليم از زنان بى شوهر و شايستگان از بندگان و كنيزكان خويش را به همسرى درآوريد. اگر فقير باشند خداوند از فضل خود بى نيازشان كند. و خدا گشاينده و داناست.در اين آيه كسانى را كه قدرت ازدواج ندارند و از حيث پرداخت مهريه و نفقه در سختى به سر مى برند به احتراز از زنا و توجه به فضل الهى رهنمون كرده است.

4 - تلقى دختران از ازدواج به عنوان مانعى جهت تحصيل و پيشرفت: نگرانى از موفقيت در برقرارى روابط عاطفى و اجتماعى با همسر و خانواده او، هراس ازدواج در نتيجه مشاهده نافرجامى و ناكامى زندگى والدين يا دوستان، عدم آگاهى از شرايط ضمن عقد، تصورات خيالى و موهوم و توقعات نامحدود از همسر آينده از جمله موارد و مشكلات پيش از ازدواج، دختران را در هاله اى از انفعال و ترديد در تصميم قرار مى دهد. توجه به آسيب شناسى دختران و پسران دانشجو در امر ازدواج نياز به تأمل بيشتر دارد كه به فرصت ديگر واگذار مى شود.

5 - در ازدواج تعلق خاطره هاى اجتماعى، فرهنگى و خانوادگى بروز مى كند. آنچه در ازدواج دانشجو بيشتر خودنمايى مى كند وضعيت تحصيلى اوست. تحصيلات و رشته تحصيلى همچون شاخصى در نوع فرهنگ، انديشه و جهان بينى انسانهاست. پس شخصيت تحصيلى به معناى تشابه ديدگاه ها نيز هست برخى جامعه شناسان برآنند كه همگونى زوجين از نظر تحصيلى در اكثر موارد به معناى همگونى طبقاتى نيز هست. چرا كه در جوامع بسته تحصيلى و سطح طبقاتى در ارتباط تنگاتنگ قرار دارند.

6 - تلفيق تحصيل و تزويج امر مشكلى است و اگر ديدگاه شهيد ثانى كه گفته است: «بالزواج ذبح العلم»با ازدواج كردن دانش از بين مى رود، در نظر بگيريم، بر مشكل افزوده مى شود. ولى بيان مشكل به معناى فرو رفتن در آن نيست بلكه اين نشانه ی جسارت و شهامت دانشجوست كه براى پرهيز از گناه و نجات از زشتيها تن به ازدواج مى دهد و مشكلات پس از آن را به جان مى خرد تا بتواند در پرتو اين امر مبارك به احراز نصف دينش بپردازد و نيازهاى جنسى و روانى خود را ارضاء نموده، از نگاههاى زهر آلود پرهيز كند و در مقابل با تقويت ايمان مذهبى خود، دانش خويش را در هدف نهايى از آفرينش كه قرب خداست، جستجو نمايد.