رمضان و امتحان

رمضان و امتحان

تصور اولیه ما بر این مبناست که انسان های مؤمن فقط در برخورد با سختی ها و گرفتاری های زندگی مورد امتحان الهی قرار می گیرند؛ حال آن که بنده های الهی در خوشی ها و خوبی ها هم همواره در معرض امتحان اند. چنان که مفهوم صبر به مثابه ی بارزترین مصداق در مقابل آزمایش آدمی، در سه راستا شکل می گیرد که دو مورد آن یعنی صبر در معصیت و مصیبت به ناملایمات برمی گردد اما بخش سوم آن صبر در عبادت است که به حسب درجه ی ایمان افراد معیّن می شود. چرا که ایمان آدمیان در طیفی از صفر تا صد در نوسان است. گویا رفتار یک فرد مؤمن در زیر ذره بینی از صداقت و قداست مورد ارزیابی قرار دارد و در فرهنگ دینی، جهت گیری های او نسبت به پدیده های پیرامونی همانا مفهوم امتحان و آزمایشی است که درصد ایمان او را رقم می زند.

در آستانه ی عید باستانی نوروز، ماه رمضان هم از راه رسیده است. این ماه با فریاد بلند صلا می دهد که ای بندگان خدا مرا با روزه داری و تقواپیشگی پاس دارید. درست در همین دوراهه ی بهار قرآن و بهار طبیعت است که مؤمنان حقیقی از مسلمانان شناسنامه ای بازشناخته می شوند. آنهایی که به حرمت این ماه قید سفر و گردش به اقصا نقاط کشور را می زنند تا روزه ی خود را بگیرند و در مقابل کسانی که بی خیال حلول ماه رمضان، به گردش و تفریح تن می دهند. اتفاقا تغییر در سال های قمری و هجری فرصت خوبی برای امتحان مؤمنان و بازشناسی آنان از مدعیان ایمان است. ترجیح بهار قرآن بر عید باستانی نوروز دقیقا به معنای انتخابی از سر ایمان و توجه به فرامین و دستورات الهی است. البته بحث در تقابل دین گرایی و ملی گرایی نیست تا عده ای با این ریسمان پوسیده به نبرد با داده های دینی بپردازند چون کسانی که دغدغه ی ایمانی دارند حتی در تشکیک و تفکیک هم نمی مانند اما افرادی که سست ایمان هستند همواره در انتخاب یکی بر دیگری به دنبال بهانه ای هستند تا خواسته ی خود را به کرسی بنشانند. مواردی چون همراهی با خانواده و استفاده از فرصت بهار و دورهمی های عیدانه واقعا بهانه ای بیش نیست. از طرفی پاسداشت و حرمت رمضان از هر امری مقدّم است و مؤمن حقیقی در می یابد که زمان برای تفریح و تفرج در یازده ماه دیگر از آدمی نگرفته اند. بنابراین تجدید نظر در پاره ای تصمیمات در جهت روزه گرفتن امری مطلوب است بماند که بی اعتنایی به حکم خدا و شکستن روزه هم مصداق بارزی از عبور از حدود الهی است. وَمَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ(بقره/229)

+ نوشته شده در جمعه چهارم اسفند ۱۴۰۲ ساعت 13:16 توسط عباس فضلی  |