تفسیر عرفانی

همواره در این اندیشه ام که تلقی عارفان از آیات قرآنی متفاوت از مفسرانی بوده است که در طول تاریخ به تفسیر آیات الهی همت گماشته اند. اما این نگاه تا حدودی پنهان مانده است. تلاش در جهت احیاء این رویکرد می تواند ما را از تک محوری در عرصه ی قرآنی نجات بخشد و اندیشه ی ما را به بازنگری تفسیری سوق دهد.

به عنوان نمونه در مقدمه ی کتاب روضة الشهداء اثر ملاحسین واعظ کاشفی با اشاره به آیه ی 155 بقره آمده است. آزمایش الهی به چند نوع در آیه واقع شده بشی من الخوف... به چیزی از ترس که آن خوف الهی باشد یا بیم دشمنان و الجوع... و به کرسنگی که ان قحط است یا تنگی یا روزه داشتن و انقص من الاموال... و نقصان بعضی از مال ها به تاراج حادثات یا اخراج زکات و صدقات و الانفس... به نقصان در نفس ها که آن بیماری باشد و ضعف و عجز یا احتیاج و بینوایی و الثمرات البقره 155؛ و به نقصان میوه ها و تلف شدن محصولات به آفات ارضی و سماوی یا مرگ فرزندان که میوه ی باغ دل اند و روشنی چراغ بصر و ثمره ی نهال پدر و مادر و بشر الصابرین... و بشارت ده صبرکنندگان را که در این بلیات طریقه ی شکیبایی پیش آرند و مرسوم جزع و قزع و شکایت فرو گذارند.(ص 92)

هر چند جناب ملاحسین کاشفی از مفسران بنام هستند و دو تفسیر مواهب علیه و جواهر التفسیر از اوست اما بیان این مصادیق آزمایش کمتر در کتب تفسیری قابل مشاهده است.

همین نگاه متفاوت سبب شده است که در پی این باشم که مولوی در مثنوی خود را چگونه به تفسیر آیات قرآنی پرداخته است.

+ نوشته شده در دوشنبه دوم مرداد ۱۴۰۲ ساعت 10:31 توسط عباس فضلی  |